راهنمای تحصیل در کانادا
دانشگاه‌های کانادا به دلیل قدمت و امکانات بسیار ویژه‌ای که در اختیار دانشجویان خارجی برای تحصیل در کانادا قرار می‌دهند، همواره کانون توجه علاقه‌مندان به تحصیل در خارج قرار دارد.
کانادا کشوری در شمال قاره آمریکای شمالی است که از ده استان و سه قلمرو تشکیل شده‌است. این کشور از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده است. کانادا با مساحت 9٫98 میلیون کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمین کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکی است. مرز مشترک کانادا با ایالات متحده، بلندترین مرز زمینی در جهان است. بخش زیادی از خاک کانادا به دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال، خالی از سکنه است.
البته در کانادا اهمیت زیادی به یادگیری داده می‌شود و سیستم آموزش و پرورش کانادا از استانداردهای بالایی برخوردار است. این کشور در مقایسه با میانگین کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، بودجه بیشتری را برای آموزش اختصاص می‌دهد و در بین کشورهای G-8 (انجمن متشکل از هشت کشور ثروتمند جهان) در مقام دوم قرار دارد. بر اساس رتبه‌بندی برترین کشورهای جهان از نظر سیستم آموزشی و تحصیلی در سال 2019 به نقل از U.S. News & World Report، کانادا در رتبه سوم این رده‌بندی قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینکه کانادا تحصیلکرده‌ترین کشور جهان است و بیش از نیمی از ساکنان این کشور دارای مدرک دانشگاهی هستند.
داشتن دانشگاه های برجسته، شهرهای دانشجویی پویا و سبک زندگی با نظم و انضباط کانادایی این کشور را به مقصدی محبوب در میان دانشجویان برای ادامه تحصیل در خارج تبدیل کرده است.
از طرفی، کانادا باوجود همسایگی با آمریکا پایین‌ترین نرخ جرم و جنایت را در منطقه دارد و همین موضوع این کشور را به مکانی امن برای تحصیل و زندگی در خارج تبدیل می‌کند.
نکته قابل توجه اینکه شهریه تحصیل در کانادا در مقایسه با انگلیس، استرالیا و نیوزلند پایین‌تر است. در کانادا برای کمک به هزینه‌های تحصیل بورسیههای بسیاری (مخصوصا برای دانشجویان برتر) وجود دارد و بیشتر این بورس‌ها برای مقاطع فوق لیسانس و بالاتر هستند؛ ولی برای مقطع لیسانس نیز تعدادی این بورس‌ها وجود دارد که می‌تواند هزینه تحصیل در کانادا را کاهش چشم‌گیری دهد.
| شرایط تحصیل در کانادا | توضیحات |
|---|---|
| زبان تحصیل | انگلیسی |
| مدت زمان تحصیل |
|
| هزینه تحصیل |
|
| کار دانشجویی |
20 ساعت در هفته |
چگونگی نظام آموزشی و مدت هر مقطع تحصیلی
تحصیلات پیش دانشگاهی
در کانادا کودکان از 3 تا 6 سالگی در مهد کودک‌ها و دوران آمادگی، تحت تعلیم و تربیت قرار می‌گیرند. شروع دوره ابتدایی (Elementary School) از 6 سالگی است. در استان کبک کلاس اول تا ششم و در استان‌های دیگر کلاس اول تا هفتم را دوره ابتدایی می‌دانند. دوره دبیرستان(Secondary School) چهار سال است (کلاس هشتم تا دوازدهم). نظام تحصیلی پیش دانشگاهی در این کشور به گونه‌ای است که تا قبل از ورود به دانشگاه دانش‌آموزان حدود 12 سال تحصیل می‌کنند. البته در استان اونتاریو برای اخذ دیپلم دبیرستان باید 13 سال درس بخوانند و دانش‌آموزان شش سال درس به نام دروس علمی اونتاریو (Ontario Academic Credits (OAC را نیز در سال سیزدهم می‌گذرانند.
تحصیلات دانشگاهی
دانشگاه‌های کانادا در انتخاب دانشجویان اختیار کامل دارند. شرط ورود به دانشگاه‌ها بر اساس معدل نمرات سال آخر دانش‌آموزان در دبیرستان‌ها است. شرایط پذیرش در دانشگاه‌های کانادا برای دانشجویان تمام وقت و نیمه وقت یکسان است. در خصوص پذیرش دانشجو برای تحصیلات تکمیلی، دانشگاه‌ها بر اساس ضوابط خود اقدام به این امر می‌کنند. مراکز آموزش عالی در کانادا مستقل هستند و مدارک دانشگاهی را خودشان صادر می‌کنند. اکثر دانشگاه‌ها در کانادا انگلیسی زبان هستند، ولی هفت دانشگاه فرانسوی زبان و دو دانشگاه دو زبانه نیز وجود دارد.
دوره‌های تحصیلی
1.دوره‌های هنری و حرفه‌ای برای مدارک Certificate و Diploma: از دوره‌هایی هستند که پس از یک تا سه سال تحصیل به دلیل شرط ورود آسان‌تر و نداشتن معدل بالا برای ورود به دانشگاه‌ها در کالج‌ها گذرانده می‌شود.
Bachelor .2: شامل چهار سال تحصیل تمام وقت است؛ در بعضی رشته‌ها مانند معماری طول این دوره به پنج سال نیز می‌رسد. در استان اونتاریو به دلیل طول دوره دبیرستان که 13 سال است، دوره‌های سه ساله نیز وجود دارند.
3. Master: برای ورود به این دوره داشتن مدرک Bachelor با معدل حداقل B ضروری است. در صورتی که دانشجو بخواهد در رشته‌ای غیر از رشته قبلی‌اش ادامه تحصیل دهد، باید تعدادی درس اضافی بگذراند؛ به همین دلیل طول دوره‌هایMaster از یک و نیم تا سه سال متغیر است. ضمنا در این دوره دانشجو می‌تواند درس با (Dissertation) پژوهش را مدنظر قرار دهد یا بیشتر به درس پرداخته و در نهایت یک یا دو کار علمی کوچک را پشت سر گذارد.
Ph.D .4: برای ورود به این دوره معدل +B یا بالاتر در دوره Master مورد نیاز است. علاوه بر این دانشجو باید توصیه نامه‌های کتبی استادان قبلی را داشته باشد که توانایی او را برای پژوهش نشان دهد. برای دوره .Ph.D در کانادا دانشجو باید حداقل سال‌های تحصیلی تمام وقت، گذراندن دروس تعیین شده، گذراندن امتحان جامع (کتبی یا شفاهی یا هر دو) و نوشتن و دفاع شفاهی از پایان نامه پژوهشی را با موفقیت بگذراند. طول متوسط دوره دکتری در دانشگاه‌های کانادا چهار سال است. در موارد خاصی امکان اخذ مدرک Ph.D. بدون دریافت Master و به صورت انتقال از این مرحله و تنها با داشتن Bachelor میسر است.
نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی
1. مدارک Certificate و Diploma و کلیه مدارک دانشگاهی (آکادمیک) 2 یا 3 سال تحصیل معادل حداقل 60 واحد به شرط تحصیل پیوسته و همگن که منجر به اخذ مدرکBachelor نمی‌شود، بعد از دیپلم دبیرستانی، “کاردانی” ارزشیابی می‌شود.
2. مدارکBachelor بعد از دیپلم دبیرستان، “کارشناسی” ارزشیابی می‌شود.
3. مدارک Master با شرط داشتن کارشناسی، “کارشناسی ارشد” ارزشیابی می‌شود.
4. مدارک .Ph.D با شرط داشتن کارشناسی ارشد، “دکتری” ارزشیابی می‌شود.
زبان مراکز آموزشی و دانشگاهی
زبان تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های کانادا انگلیسی و در برخی دانشگاه‌های ایالت کبک فرانسوی است.
مدت و هزینه‌ی دوره‌های زبان آموزی کانادا
طول دوره‌های زبان در کانادا دو ماه تا یک سال است. البته گفتنی است با توجه به شرایط دریافت ویزا، شانس اخذ ویزا برای دوره‌های زبان بسیار کم است. هزینه دوره‌ها تقریبا برای هر ترم دو ماهه 1500 دلار است.
میانگین هزینه تحصیل و زندگی در مقاطع مختلف
بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار کانادا، شهریه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه‌ها برای دانشجویان کانادایی به طور متوسط 3/3 درصد و برای دانشجویان بین المللی 6/6 درصد در سال 2019 -2018 افزایش یافته است.
همچنین، طبق اعلام این مرکز میانگین شهریه تحصیل دانشجویان بین المللی در سال تحصیلی 2020-2019 میلادی سالانه 29,714 دلار کانادا (حدود 22,500 دلار آمریکا) بوده است. البته رشته‌های هنر و علوم انسانی ارزان‌تر هستند، اما رشته‌های مانند مهندسی و پزشکی گران‌تر هستند و سالانه به‌طور متوسط 30,742 دلار کانادا (حدود 23,300 دلار آمریکا) هزینه شهریه آن‌ها است. شهریه رشته‌های مدیریت پایین‌تر از میانگین ملی و سالانه 26,395 دلار کانادا (20,000 دلار آمریکا) است.
متوسط شهریه در دوره تحصیلات تمکمیلی در سال تحصیلی 2020 -2019 برابر با 17,744 دلار کانادا حدوداً معادل 13,437دلار آمریکا است که تنها 4 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. همان‌طور که در سراسر جهان مرسوم است، شهریه رشته MBA اجرایی، گران‌تر از سایر رشته‌ها است و به‌طور میانگین سالانه در حدود 56,328 دلار کانادا (37,700 دلار آمریکا) است، درحالی‌که شهریه MBA های معمولی به‌طور متوسط 27,397 دلار کانادا (حدود 20,747 دلار آمریکا) است.
علاوه بر هزینه تحصیل و شهریه دانشگاه دانشجویان باید هزینه‌های زندگی را نیز مدنظر قرار دهند. برای نمونه، دانشجو باید حداقل 10,000 دلار کانادا (حدود 7,570 دلار آمریکا) (و یا 11,000 دلار کانادا / 8,300 دلار آمریکا برای تحصیل در کبک) در اختیار داشته باشد. البته هزینه‌های زندگی بسته به مکان و سبک زندگی متغیر است ولی در شهرهای بزرگ، معمولاً هزینه زندگی بیشتر است.
بورسیههای تحصیلی دانشگاه‌های کانادا
تحصیل در کانادا به همراه بورسیه اگرچه اندکی دشوار است، ولی در مقابل دانشجو می‌تواند به دور از دغدغه و فشار مالی به ادامه تحصیل بپردازد. (لیست بورسیه دانشگاه‌های کانادا در وب‌سایت معتبر topuniversities)
شرایط سنی برای تحصیل در دانشگاه‌های کانادا
برای ادامه تحصیل از کارشناسی به کارشناسی ارشد، متقاضی حتما باید 22 سال و حداکثر 29 سال سن داشته باشد. برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری باید حداکثر 38 سال داشته باشد.
برترین دانشگاه‌های کانادا در سال 2020
| دانشگاه | رتبه دانشگاه در کانادا | رتبه جهانی دانشگاه |
|---|---|---|
| University of Toronto | 1 | 29= |
| McGill University | 2 | 35= |
| University of British Columbia | 3 | 51 |
| University of Alberta | 4 | 113 |
| Université de Montréal | 5 | 137 |
| McMaster University | 6 | 140= |
| University of Waterloo | 7 | 173= |
| Western University | 8 | 211 |
| University of Calgary | 9 | 233 |
| Queen"s University | 10 | 239= |
تعطیلات پایان سال تحصیلی
اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط شهریور ماه (ماه می تا آگوست).
آیا در تعطیلات آخر سال تحصیلی، دانشگاه محل اقامت در اختیار دانشجو قرار می‌دهد؟ بله، دانشجویان در ایام تعطیلات دانشگاه‌ها می‌توانند از خوابگاه استفاده کنند.
بیمه تحصیلی و درمانی دانشجو در کانادا
همه دانشجویان در طی تحصیل خود ملزم به داشتن بیمه درمانی هستند. هزینه‌های پزشکی در کانادا بسیار بالاست، به همین دلیل بیمه درمانی توصیه می‌شود. ارزان‌ترین نوع بیمه تقریبا سالی 450 دلار است. برخی کمک هزینه‌های تحصیلی بیمه درمانی را هم پوشش می‌دهند.
آب و هوای کانادا
بیشتر نقاط کانادا چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان را به شکل قابل تفکیک تجربه می‌کند. دمای هوا در اقصی نقاط کانادا کاملا متفاوت است.
ویزای دانشجویی کانادا
با دریافت ویزای تحصیلی کشور کانادا دانشجو می‌تواند تا پایان اعتبار ویزا (معمولا تا پایان دوره تحصیلی میباشد) بدون محدودیت به کانادا سفر کند. پس از دریافت پاسخ مثبت از اداره مهاجرت معمولا ویزای کوتاه مدتی در پاسپورت دانشجو درج می‌شود که به محض ورود به خاک کانادا آفیسر ویزای تحصیلی را برای فرد صادر خواهد کرد.
برای دریافت ویزای دانشجویی متقاضی باید دارای شرایط زیر باشد:
- اخذ پذیرش از یک دانشگاه، کالج یا مرکز آموزشی معتبر
- داشتن مدرک زبان انگلیسی
- برخورداری از توان مالی کافی برای تامین هزینه‌های تحصیل و زندگی
- داشتن سلامت کافی و نداشتن سابقه ارتکاب جرم
اخذ ویزا برای والدین دانشجو: بستگی به شرایط سفارت در آن زمان و همچنین نظر مسئولی که پرونده را بررسی می‌کند، دارد.
شرایط کار کردن دانشجو در طی تعطیلات دانشگاه: دانشجو در ایام تعطیل می‌تواند کار کند و مشکل خاصی در این خصوص وجود ندارد.
عزیمت دانشجوی متاهل به همراه همسرش: احتمال آن که همزمان دانشجو و همسر وی بتوانند ویزا بگیرند، کم است؛ زیرا باید ثابت کنند بعد از اتمام تحصیلاتشان به کشورشان باز خواهند گشت؛ که شاید در صورت همراهی همسر، اثبات چنین ادعایی دشوارتر شود. به هر حال هر ساله تعداد زیادی دانشجو به همراه همسر خود به کانادا سفر می‌کنند.
آیا ویزای دانشجویی کانادابرای چند بار ورود و خروج است؟ بله، ویزای کانادا برای چند بار ورود و خروج است.
