عجایب هفتگانه قشم

قشم بزرگترین جزیره ایران است که در آب‌های نیلگون خلیج فارس قرار دارد و مملو از جاذبه‌های حیرت‌آور طبیعی و تاریخی است که باعث شگفتی هر گردشگری می‌شود. از دره ستارگان و جنگل‌های حرا تا دلفین‌های دلربای جزیره‌ی هنگام و زیبایی‌های فرهنگی و تاریخی لافت و مردمان محلی، قشم همیشه تجربه‌ی متفاوت و جذابی را برای گردشگران رقم می‌زند. تنوع این جاذبه‌های طبیعی باعث شده‌اند که مجموعه این جاهای دیدنی به "عجایب هفتگانه قشم" مشهور شود. با آوا بلیط همراه شوید تا شما را با این عجایب هفت‌گانه قشم آشنا کنیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• دره ستارگان
• جنگل‌های حرا
• لاک‌پشت‌های پوزه عقابی
• جزایر ناز
• تنگه چاهکوه
• دلفین‌های جزیره هنگام
• غار نمکدان

دره ستارگان

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

فرسایش زمین توسط تندبادها، رگبار‌های فصلی و آب‌های سطحی طی سال‌های طولانی، اثری فوق‌العاده زیبا و منحصربه‌فرد در جزیره‌ی قشم به وجود آورده است که هر سال بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند. دره‌ ستارگان در واقع تنها مورد موجود از این دست عارضه‌ی زمین‌شناسی است که در آسیا وجود دارد و بر اساس تحقیقات، این دره به دوره‌ی زمین‌شناسی سنوزوئیک تعلق دارد و قدمت آن‌ به بیش از دو میلیون سال می‌رسد و به‌عنوان بخشی از مجموعه‌ی ژئو پارک قشم، به ثبت جهانی یونسکو رسیده است.

دره‌ی ستارگان، عارضه‌ای طبیعی و بسیار زیبا است که به عقیده‌ی بومیان منطقه بر اثر افتادن ستاره‌ها بر زمین چنین شکلی به خود گرفته است و بومیان به همین دلیل این منطقه را «ستاره افتاده» می‌نامند و از حضور جن‌ها و ارواح سرگردان در طول شب در دره‌ی ستارگان داستان‌ها می‌گویند.

دره‌ی ستارگان ستون‌های بلند با اشکال مختلفی دارد که اهالی منطقه معتقدند هنگامی که ستارگان با زمین برخورد کرده‌اند، خاک این منطقه بالا آمده و به همان شکل خشک شده‌ و ستون‌های بلند و کوتاهی را تشکیل داده‌اند. به‌خاطر چینش و همچنین شکل خاص این ستون‌ها، وزش باد در لابه‌لای آن‌ها ایجاد سروصدای ترسناکی می‌کند که اهالی منطقه معتقدند صدای جن‌ها و ارواح سرگردانی است که در این منطقه حضور دارند. بومیان به همین دلیل در هنگام شب و تاریکی هوا از حضور در دره‌ی ستارگان خودداری می‌کنند. دره‌ی ستارگان در ضلع جنوب شرقی جزیره‌ی قشم در مجاورت روستای برکه خلف قرار دارد.

جنگل‌های حرا

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir (عکاس: اصغر بشارتی)}

جنگل‌های حرا یکی از مشهورترین جاهای دیدنی قشم است که زیستگاه امنی برای پرندگان مناطق گرمسیری به شمار می‌رود. حرا درختی آب شورزی است که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می‌رود. با خاصیت تصفیه‌ای که در پوست این درخت وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می‌کند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه‌ی آب شیرین‌کن طبیعی و خدادادی است.

در تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان (فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر)، جنگل دریایی حرا در گستره‌ای معادل 200 کیلومتر مربع پدید آمده که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. جنگل حرا به‌دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر مناطق گرمسیری همچون حواصیل بزرگ، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و... به شمار می‌رود.

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

یکی از مسیرهای مهاجرت از جنوب ایران و از میان خلیج فارس، در نقطه باریک تنگه هرمز  و میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی عبور می‌کند. مناطق جزر و مدی حفاظت‌شده حرا به مثابه سرزمینی برای استراحت و تغذیه پرندگان ماهی‌خوار و گونه‌های دیگر پرندگان مهاجر محسوب می‌شوند.

لاک‌پشت‌های پوزه عقابی

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

لاک‌پشت پوزه عقابی یکی از دو گونه‌ی لاک‌پشت‌های دریایی است که در سواحل استان هرمزگان تخم‌گذاری می‌کند. پوزه‌ی این لاک‌پشت برای بیرون کشیدن غذای اصلی‌اش یعنی اسفنج دریایی از لابه‌لای مرجان‌ها به‌شکل منقار عقاب درآمده و از همین رو به لاک‌پشت پوزه عقابی یا منقار کوتاه معروف است.

از آنجا ‌که یکی از مهم‌ترین عوامل انقراض جانوران در جهان، تخریب زیستگاه است، اداره کل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی سازمان منطقه آزاد قشم جهت حفظ زیستگاه این جانور ، 25 کیلومتر از ساحل جنوبی آن را منطقه‌ی حفاظت‌شده اعلام کرد. وجود لاک‌پشت‌های بزرگ دریایی و تخم‌گذاری آن‌ها در سواحل، از جذابیت‌های اکوتوریستی جزیره قشم محسوب می‌شود.

روستای شیب دراز در 47 کیلومتری جنوب شهر قشم سال‌ها است که به محل تخم‌گذاری و تولد لاک‌پشت‌های پوزه عقابی تبدیل شده است. گرچه لاک‌پشت‌ها برای تخم‌گذاری به سواحل جزایر هندرابی، هنگام، ابوموسی وشیدور هم می‌روند؛ اما حمایت گروه‌های دوستدار محیط زیست در روستای شیب دراز، اسم این روستا را بر سر زبان‌ها انداخته است.

با وجود گرمی هوا در زمان تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی که از نیمه دوم اسفند ماه تا اواخر اردیبهشت طول می‌کشد، این لاک‌پشت‌ها میزبان بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی هستند.

جزایر ناز

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

جزایر ناز متشکل از دو جزیره‌ی کوچک صخره‌ای است که در ساحل جنوبی جزیره قشم و 22 کیلومتری شهر قشم قرار دارد و با پای پیاده یا با خودروی شخصی می‌توان تا فاصله‌ی یک کیلومتری داخل آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس را پیمود و از این شرایط ویژه به‌عنوان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری قشم بهره‌مند شد.

جزایر ناز که بومیان منطقه به آن «دو جزیره دو کرده» می‌گویند، با وسعتی حدود سه هکتار کاملا مسطح هستند و ساحل ماسه‌ای هم ندارند و دیواره‌هاى صخره‌اى به ارتفاع پنج تا 10 متر اطراف آن را فراگرفته‌اند. هنگام جزر آب و زمانی که پسروی آب دریا کامل می‌شود، این جزایر با ایجاد باریکه‌ای از خشکی به ساحل قشم متصل می‌شود. زمان این اتفاق کوتاه است؛ هرچند در همین مدت مسافران با ورود به جزایر ناز می‌توانند از بلندای آن، تنگه هرمز، جزیره لارک و همه زیبایی‌های عالم خلقت را از دل پهنه آبی خلیج فارس نظاره‌گر باشند. عبور از دریا با پای پیاده یا خودرو شخصی مانند آرزویی است که در جزیره قشم هر روز محقق می‌شود.

آرامش و زیبایی جزایر ناز و همین طور وجود صدف‌ها و مرجان‌هایی که در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف و متنوع در اطراف این جزایر دیده می‌شوند، بر زیبایی این منطقه‌ی منحصربه‌فرد گردشگری در قشم افزوده است.

پیاده‌‌روی در آب دریا، آفرودسواری، کرایه اسب و شتر، تفریح‌های هوایی نظیر پاراگلایدر، کایت بورد، پاراموتور، چتربازی و بادسواری، تفریح‌های آبی مانند جت اسکی، قایق‌سواری و غواصی از جمله تفریح‌های مهیج و جذاب جزایر ناز هستند.

تنگه چاهکوه

_{منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: میلاد رفعت)}

تنگه چاهکوه، پدیده‌اى شگفت‌انگیز ناشی از فرسایش سنگ‌هاى رسوبى زمین است که یکی دیگر از عجایب جزیره قشم به حساب می‌آید. دره یا تنگه چاهکوه به عمق 100 متر در شمال غربی جزیره در روستای چاهو شرقی در بخش شهاب از توابع شهرستان قشم قرار دارد. این تنگه جزو ژئوپارک جهانی قشم به شمار می‌رود و یکی از 26 سایت آن است.

وجود حفره‌های متعدد در دل صخره‌های این دره باعث شده است تا هنگام بارندگی آب در آن‌ها جمع شود. اهمیت آب برای مردمان منطقه و کمبود آن نیز موجب شده است تا با استفاده از این حفره‌ها و ساخت کانالی باریک در طول دره اصلی و دره عمود، آب را انتقال دهند. به همین دلیل، این مکان شگفت‌انگیز نام چاهکوه به خود گرفته و برای مردمان محلی منطقه از تقدس بالایی برخوردار است.

دره چاهکوه در دل یک کوه سنگی یک‌پارچه قرار گرفته که به‌شکل ضربدر برش خورده ‌است. چاهکوه در ابتدا عریض و با دیواره‌های بلند در برابر دیدگان مخاطب ظاهر می‌شود؛ ولی به‌تدریج از عرض آن کاسته شده تا جایی که عبور از میان آن دشوار می‌شود؛ هرچند ارتفاع دیواره‌ها همچنان زیاد است. طرح‌ها و اشکالی که روی دیواره‌های این تنگه زیبا نقش بسته است، هر بیننده‌ای را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؛ اشکالی خیال‌انگیز که مانند آثار هنری ارزشمند به دست هنرمندی توانا خلق شده‌اند.

برای رفتن به تنگه چاهکوه باید آب‌وهوای جزیره‌ی قشم را در نظر بگیرید. از آنجا که این منطقه در فصل‌های گرم سال، هوای گرمی دارد، پس توصیه می‌کنیم پاییز و زمستان یا ابتدای بهار را برای بازدید از این منطقه انتخاب کنید.

دلفین‌های جزیره هنگام

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

دلفین‌های آب‌های بین جزیره قشم و جزیره هنگام هر ساله گردشگران زیادی را به این منطقه جذب می‌کنند. دیدن این آبزیان باشکوه و همراهی و بازی مهیج آن‌ها در کنار قایق بازدیدکنندگان، شوروشوق وصف‌ناپذیری به گردشگران می‌دهد. دلفین‌های جزیره‌ی هنگام از نوع دلفین‌های پوزه بطری هستند. شاید شما دلفین‌ها را در پارک‌های آبی دیده باشید؛ اما دیدن آن‌ها در یک آکواریوم طبیعی و بزرگ به وسعت خلیج فارس لذت دیگری دارد.

یکی از جذابیت‌های دیدن دلفین‌ها، عکاسی از آن‌ها است که به هیچ عنوان قابل مقایسه با عکاسی از یک منظره طبیعی نیست. منظره طبیعی منتظر می‌ماند تا شما از آن عکس بگیرید؛ اما قضیه‌ی دلفین‌ها فرق دارد. شما در یک لحظه باید 180 درجه بچرخید و سریع فوکوس کنید تا بتوانید عکس خوبی بگیرید. برای اطلاع از بهترین زمان سفر به جزیره هنگام باید بدانید، هیچ‌کس نمی‌تواند زمان دقیقی را مشخص کند؛ فقط یک قانون کلی برای این موضوع وجود دارد: زمانی که هوا خنک و دریا صاف و آرام است؛ شانس بیشتری برای مشاهده‌ی دلفین‌ها دارید.

غار نمکدان

_{منبع عکس: www.tourism.qeshm.ir}

کوه مخروطی شکل نمکدان، جاذبه دیگر جزیره قشم است که ارتفاعی حدود 340 متر دارد و در دامنه‌ی آن، غارهایی به چشم می‌خورد که با قندیل‌های کریستال نمک و دیواره‌های بلورین آذین شده‌اند. این غار در ادبیات محلی به غار نمکدون یا غار کانی نیز معروف است که دلیل آن، قرارگیری روستای کانی در نزدیکی آن و در محدوده‌ی ژئوسایت نمکدان است. کشف این غار در سال 1998 به‌وسیله‌ی زمین‌شناسان جمهوری چک و با همکاری دانشگاه شیراز انجام گرفت. غار نمکدان به‌عنوان یکی از ژئوسایت‌های ژئوپارک قشم، از سال 1385 به عضویت شبکه‌ی جهانی ژئوپارک‌های تحت حمایت یونسکو درآمده ‌است.

استلاگتیت‌ها و استلاگمیت‌های بزرگ و اعجاب‌انگیز این غارها حاصل سال‌ها فعالیت طبیعت است. با بررسی‌های زمین‌شناسان دانشگاه شیراز و کشور چک معلوم شده که این غار با طول 6,400 متر، طولانی‌ترین غار نمکی جهان است. به‌علت صعب‌العبور بودن بعضی از قسمت‌های غار و ناشناخته‌ماندن آن، هنوز طول نهایی آن مشخص نیست و انتظار می‌رود بیشتر از این باشد.

تحقیقاتی که اخیرا روی فضای داخلی نمکدان انجام شده، حاکی از قابلیت ویژه آن است؛ به‌طوری که باقی‌ماندن و تنفس در داخل غار نمکدان قشم می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی کمک کند.

چشمه نمک جاری از غارهای این منطقه، غلظتی حدود 99 درصد دارد که به مرور زمان حوضچه‌های بسیار زیبا و انباشته از کریستال نمک را در دامنه کوه خشن نمکدان پدید آورده است. علاوه بر این، سقف غارها را قندیل‌های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده‌ و منظره‌ای بدیع به وجود آورده‌اند.

نمک‌های کوه نمکدان از بهترین نوع نمک سر سفره شناخته شده است و در ترکیب آن عناصری همچون منیزیم وجود دارد؛ به همین دلیل می‌تواند به‌عنوان نمک طبی به‌ویژه برای مصرف ورزشکاران حرفه‌ای به‌صورت کپسول مصرف شود.

همه آنچه در خلقت است، در درون شما است و هرآنچه درون شما است، در خلقت است. طبیعت با آغوشی باز و دستانی گرم از ما استقبال کرده و می‌خواهد که از زیبایی‌اش لذت بریم. چرا انسان باید آنچه را در طبیعت ساخته شده از بین ببرد!؟

جبران خلیل جبران